Na Biełaruskuju movu Dhammapada* pierakładziena Sieržam Kalejevym (Serge Kaleyeu, spakoj.eu@gmail.com, facebook.com/s.kalejeu) u 2012 hodzie. Dadzieny pierakład zrobleny ŭ asnoŭnym na padstavie Polskaha pierakładu Źbihnieva Bekiera (Zbigniew Becker), zroblenaha im na padstavie Anhielskaha pierakładu z Palijskaj Acharya Buddharakkhita. Svabodny raspaŭsiud usich zroblenych mnoj pierakładaŭ dazvalajecca j vitajecca.
Zaŭvažyŭ niedakładnaść? Paviedami pierakładčyka(u)! :-)
Źmiest
Raździeł 1: Pary (padvojnyja strofy)
1. Rozum papiaredničaje ŭsim złym stanam (dumkam).
Rozum źjaŭlajecca pravadyrom; jany stvorany rozumam.
Kali havoryš albo dziejničaješ sa złym rozumam,
nadyjdzie ciarpieńnie, tak jak koła vozu
nakiroŭvajecca za padkovaj vała, jaki jaho ciahnie.
2. Rozum papiaredničaje ŭsim dobrym stanam.
Rozum źjaŭlajecca pravadyrom; jany stvorany rozumam.
Kali havoryš albo dziejničaješ z dobrym rozumam,
nadyjdzie dabrynia, tak jak cień,
jaki ciabie nikoli nie pakidaje.
3. "Jon mianie abraziŭ, pabiŭ, adoleŭ, abakraŭ" -
U asobach, jakija žyviać takija dumki, hnieŭ nia zhaśnie.
4. "Jon mianie abraziŭ, pabiŭ, adoleŭ, abakraŭ" -
U asobach, jakija nia žyviać takich dumak, hnieŭ budzie zhašany.
Rozum źjaŭlajecca pravadyrom; jany stvorany rozumam.
Kali havoryš albo dziejničaješ sa złym rozumam,
nadyjdzie ciarpieńnie, tak jak koła vozu
nakiroŭvajecca za padkovaj vała, jaki jaho ciahnie.
2. Rozum papiaredničaje ŭsim dobrym stanam.
Rozum źjaŭlajecca pravadyrom; jany stvorany rozumam.
Kali havoryš albo dziejničaješ z dobrym rozumam,
nadyjdzie dabrynia, tak jak cień,
jaki ciabie nikoli nie pakidaje.
3. "Jon mianie abraziŭ, pabiŭ, adoleŭ, abakraŭ" -
U asobach, jakija žyviać takija dumki, hnieŭ nia zhaśnie.
4. "Jon mianie abraziŭ, pabiŭ, adoleŭ, abakraŭ" -
U asobach, jakija nia žyviać takich dumak, hnieŭ budzie zhašany.
5. Nianaviść u hetym śviecie nikoli nie supakoicca nianaviściu; adzinaje praz brak nianaviści (nie-nianaviść) nianaviść supakojvajecca. Heta Adviečnaje Prava (Zakon).
6. Jość tyja, jakija nie ŭśviedamlajuć, što peŭnaha dnia ŭsie musim pamierci, adnak tyja, chto heta razumieje, skančvajuć svaje sprečki.
7. Tak jak bura valić słaboje dreva, tak Mara zmahaje čałavieka, jaki žyvie adno tolki ŭ imknieńni da pryjemnaści, nieapanavanaha ŭ svaich pačućciach, zališniaha ŭ jadzieńni, lanivaha i marnatraŭnaha.
8. Tak jak bura nia ŭ stanie pavalić skalistaje hary, tak Mara nikoli nie pieramoža čałavieka, jaki žyvie ŭ miedytacyi nad zabrudžvańniami, jaki panuje nad svaimi pačućciami, umieranaha ŭ ježy i poŭnaha viery z čystym vysiłkam.
9. Chto budučy raspusnym, pazbaŭleny samaapanavańnia i praŭdamoŭnaści, apranaje žoŭtaje mniskaje adzieńnie, z peŭnaściu jaho nia varty.
10. Ale chto ačyściŭsia ź niapravilnaści, maje ŭhruntavanyja cnoty j poŭny samaapanavańnia i praŭdamoŭnaści, sapraŭdy hodny mniskaha adzieńnia.
11. Chto błytaje nieistotnaje z istotnym, a istotnaje ź nieistotnym, tryvaje pry pamyłkovych dumkach i nikoli nie dasiahnie taho, što istotnaje.
12. Chto raspaznaje istotnaje jak istotnaje, a nieistotnaje jak nieistotnaje, maje ŭłaścivyja pohlady i dasiahnie taho, što istotnaje.
13. Tak jak doždž pranikaje praź dziravy dach,
tak žadańnie pranikaje da nievypraktykavanaha rozumu.
14. Tak jak doždž nie pranikaje praz dobra zabiaśpiečany dach,
tak žadańnie nie pranikaje da vypraktykavanaha rozumu.
tak žadańnie pranikaje da nievypraktykavanaha rozumu.
14. Tak jak doždž nie pranikaje praz dobra zabiaśpiečany dach,
tak žadańnie nie pranikaje da vypraktykavanaha rozumu.
15. Złačyniec škaduje i zaraz, i ŭ nastupnym žyćci; škaduje ŭ abodvuch śvietach. Raspačuje i cierpić, uzhadvajučy svaje niačystyja ŭčynki.
16. Dabračynca radujecca zaraz i ŭ nastupnym žyćci; radujecca ŭ abodvuch śvietach. Radujecca i tryjumfuje, uzhadvajučy svaje čystyja ŭčynki.
17. Zaraz cierpić i paźniej budzie ciarpieć. Złodziej cierpić u dvuch časach. "Zrabiŭ zło" - dumaje i cierpić. Cierpić taksama, kali idzie da nižejšych śvietaŭ.
18. Zaraz ščaślivy i paźniej budzie ščaślivy. Dabračynca ščaślivy ŭ dvuch časach. "Zrabiŭ dabro" - dumaje i jość ščaślivy. Taksama ščaślivy, kali pierachodzić da poŭnaha asałody stanu.
19. Navat kali niechta cytuje śviatyja teksty, adnak nie zachoŭvajecca ŭ adpaviednaści ź imi, to taki niaŭvažny čałaviek jość niby pastyr, jaki ličyć statak niekaha inšaha - nia ŭdzielničaje ŭ plonach śviatoha žyćcia.
20. Navat kali niechta redka cytuje śviatyja teksty, adnak stasuje Navuku ŭ praktycy, pakidajučy prahu, nianaviść i abłudu, z praŭdzivaj mudraściu i vyzvalenym rozumam, nie trymajučysia spazmava ničoha ani ŭ hetym śviecie, ani ŭ nivodnym inšym - niechta taki sapraŭdy ŭdzielničaje ŭ plonach śviatoha žyćcia.
Raździeł 2: Uvažnaść
21. Uvažnaść źjaŭlajecca ściežkaj da Nieśmiarotnaści [Nibany],
niaŭvaha źjaŭlajecca ściežkaj da śmierci.
Uvažlivyja nie pamirajuć, niaŭvažlivyja ŭžo jak trupy.
22. Dobra razumiejučy toje adroźnieńnie,
uvažnyja mudracy ciešacca ŭvažnaściu,
raskašoŭvajučysia śfierami Arjaŭ [Šlachietnych].*
23. Mudracy, zaŭsiody miedytujučyja i vytryvałyja, daznajuć Nibany, nieparaŭnanaj svabody ad kovaŭ.
24. Stała ŭzrastaje słava taho, chto ŭ svaim zachavańni poŭny enerhii, prytomnaści i čyścini, chto bačlivy i samaapanavany, pravy i ŭvažny.
25. Praz praciažny vysiłak, dyscyplinu, samakantrol, niachaj mudrec zbuduje sabie vyspu, jakuju ničoha nie pahłynie.
26. Ihnarancki, hłupy lud raskašoŭvajecca niaŭvažnaściu,
Mudrec zachoŭvaje pilnaść jak najvialikšy skarb.
27. Nie traplaj u niaŭvažnaść, nia stračvaj siabie ŭ cialesnych pryjemnaściach.
Sapraŭdy, uvažnaja asoba, jakaja praktykuje miedytacyju, dasiahaje vialikaj asałody.
28. Kali čałaviek pakidaje niaŭvažnaść i zachoŭvaje bačnaść, atrymlivaje mudraść i volnaść ad smutku. Vyrazna bačyć inšych pahružanych u smutku i hłupstvie, tak jak asoba, jakaja staić na ŭzhorku bačyć raŭniny.
29. Uvažny siarod niaŭvažnych, całkam abudžany siarod śpiačych, mudrec vystupaje napierad niby žvavy vierchavy koń, jaki pakidaje za saboj marnych kanioŭ.
30. Praz svaju čujnaść Indra staŭ vodcam bahoŭ. Uvažnaść zaŭsiody hodnaja pachvały, a niaŭvažnaść - zaŭsiody pahardy.
31. Mnich, jaki raskašoŭvajecca ŭvažnaściu, a baicca niaŭvažnaści, prasoŭvajecca napierad niby ahoń palačy lubyja kovy, jak drobnyja, tak i vialikija.
32. Mnich, jaki raskašoŭvajecca ŭvažnaściu, a baicca niaŭvažnaści, nikoli nie ŭpadzie. Jość blizka Nibany.
Raździeł 3: Rozum
33. Tak jak vytvorca strełaŭ vypramlaje strału, tak taksama ŭvažny čałaviek vypramlaje svoj rozum - jak ža chaatyčny j niastały, jak ža ciažki da ŭpilnavańnia i apanavańnia.
34. Jak ryba vyciahnutaja z vady i vykinutaja na ziamlu, jakaja kidajecca i šarpajecca, takim jość razharačany rozum. Naležyć tamu pakinuć śfieru prahnieńniaŭ.
35. Sapraŭdy cudoŭnym źjaŭlajecca apanavańnie rozumu, tak ciažkaha da paŭstrymańnia, zaŭsiody šparkaha ŭ chapańni ŭsiaho, čaho tolki zaprahnie. Apanavany rozum prynosić ščaście.
36. Niachaj uvažny čałaviek pilnuje svajho rozumu, tak ciažkaha da apanavańnia i ŭ najvyšejšaj stupieni subtelnaha, jaki chapajecca ŭsiaho, čaho tolki zaprahnie. Upilnavany rozum prynosić ščaście.
37. Schavany ŭ piačery [cieła], pazbaŭleny kštałtu, rozum vandruje daloka i ruchajecca sam. Tyja, što paŭstrymlivajuć hety rozum, vyzvalajucca z kajdanoŭ Mary.
38. Kali rozum niekaha nia jość stały, kali niechta taki nia viedaje Dobraj Navuki i jaho viera jość chistkaj, mudraść takoj asoby nia budzie daskanałaj.
39. Niama strachu dla Abudžanaha, niekaha, čyj rozum niezaplamleny [pažadańniem] ani zaražany [nianaviściu], chto pierakročyŭ zasłuhu i pravinu.*
40. Bačačy, što heta cieła krochkaje niby hliniany žban, uzmacniaj svoj rozum niby ŭzmocnienaje miesta i pieramažy Maru miačom mudraści. Potym, achoŭvajučy svaju pieramohu, zastanisia niepryviazany da ničoha.
41. Nieŭzabavie, ach! Heta cieła spačnie na ziamli pazbaŭlenaje apieki i žyćcia, byccam niepatrebnaja kałoda.
42. Što b ni ŭčyniŭ vorah vorahu albo niechta poŭny nianaviści inšamu - kiepska nakiravany rozum vyrablaje čałavieku značna bolšuju kryŭdu.
43. Ani matka, ani baćka, ani nivodny inšy kroŭny nia moža prynieści čałavieku bolšaha dabra, čym jaho ŭłasny, dobra nakiravany rozum.
Inšy varyjant pierakładu 43: Nia moža toje vykanać baćka, nia moža toje vykanać matka. Adzinaje ŭłaściva nakiravany rozum moža taho dakanać, tamu źjaŭlajecca pryčynaj uzvyšeńnia.
Raździeł 4: Kvietki
44. Chto pakoryć ziamlu, śviety ciarpieńnia i śfieru ludziej i bahoŭ? Chto daskanała ŭrečaiśnić hetuju jasna pradstaŭlenuju ściežku mudraści, tak jak majstar układańnia kvietak daskanalić svaje kvietkavyja kampazicyi?
45. Toj, chto zasiarodžvaje rozum na ściežcy, skoryć hetu ziamlu, hetyja śviety ciarpieńnia i hetuju śfieru ludziej i bahoŭ. Toj, chto kancentrujecca na ściežcy mudraści, pryviadzie jaje da daskanałaści, tak jak majstar układańnia kvietak daskanalić svaje kvietkavyja kampazicyi.*
46. Bačačy, što heta cieła jość niby piena na chrybiecie chvali, praniknuŭšy jaho zvadnuju naturu i vyrvaŭšy zakončanyja kvietkami [cialesnych žadańniaŭ] streły Mary, idzi tam, dzie ciabie ŭžo nia ŭhledzić Karol Śmierci!
47. Tak jak mahutnaja pavodka znosić śpiačuju viosku, tak śmierć zabiraje čałavieka z raźbiehanym rozumam, jaki adno tolki zryvaje kvietki [raskošy].
48. Vialiki Niščyciel zapanoŭvaje nad čałaviekam z raźbiehanym rozumam, jaki zryvaje adno tolki kvietki [raskošy], nienajednaha ŭ cialesnych žadańniach.
49. Tak jak pčała źbiraje miod z kvietki, nia niščačy ani jejnaje barvy, ani pachu, tak mudrec [mnich] abychodzić viosku prosiačy ab afiaravańniach.*
50. Niachaj nichto nie šukaje pamyłak u inšych, niachaj nie šukaje zaniadbańniaŭ i złych učynkaŭ u inšych. Niachaj bačyć svaje ŭłasnyja čyny - što zrabiŭ i čaho nie ŭčyniŭ.
51. Niby pryhožaja kvietka, poŭnaja barvaŭ, ale pazbaŭlenaja pachu - tak biasplonnymi źjaŭlajucca pryhožyja słovy niekaha, chto nie zachoŭvajecca zhodna ź imi.
52. Niby pryhožaja kvietka, poŭnaja barvaŭ i vodaru - tak plonnymi źjaŭlajucca pryhožyja słovy niekaha, chto zachoŭvajecca zhodna ź imi.
53. Tak jak ź vialikaje bieźličy kvietak možna zrabić mnostva hirlandaŭ, tak taksama toj, chto naradziŭsia śmiarotnym, pavinien ździejśnić mnostva dobrych učynkaŭ.
54. Suprać vietru nie papłyvie sałodki pach kvietak, vodar sandałavaha dreva, tahary albo jaźminu. Ale vodar taho, što cnatlivaje, papłyvie navat suprać vietru. Čałaviek cnatlivy sapraŭdy nasyčaje ŭsie kirunki vodaram svajoj pravaści.
55. Z usich duchmianych pachaŭ - sandału, tahary, błakitnaha łotasu i jaźminu - vodar cnoty jość najsałodšy.
56. Dalikatnym jość pach tahary i sandału, ale vodar taho, što cnatlivaje jość najcudoŭniejšy, raznosiačysia navat siarod bahoŭ.
57. Mara nikoli nie adkryje ściežak niekaha sapraŭdy cnatlivaha, chto tryvaje ŭ čujnaści i vyzvaleny dziakujučy daskanałym viedam.
58. Na kupie śmiećcia ŭ prydarožnym rovie zaćvitaje łotas, pachučy j radujučy vočy.
59. Padobna siarod masy zaślapionych śmiarotnikaŭ uspychvaje blaskam cudoŭnaj mudraści vučań Daskanała Aśvietlenaha.
Raździeł 5: Durań
60. Doŭžycca noč tamu, chto nia śpić; doŭžycca kožnaja mila ŭciažaranamu; doŭžycca ziamnoje žyćcio durniam, jakija nia viedajuć Uźniosłaje Praŭdy.
61. Kali b šukalnik Praŭdy nie znajšoŭ lepšaha albo roŭnaha sabie tavarystva, niachaj biez zamarudžvańnia śleduje samotnym šlacham; niama dla jaho supolnaści z durniem.
62. Durań niepakoicca, dumajučy: "Maju synoŭ, maju bahaćcie". Kali sapraŭdy navat jon sam nie źjaŭlajecca svajoj ułasnaściu, to jak ža jaho syny, jak ža jaho bahaćci?
63. Durań, jaki viedaje, što źjaŭlajecca durniem, z natury jość mudry (prynamsi ŭ tym mudry), a durań, jaki ličyć siabie za mudraca, faktyčna jość durniem.
64. Durań, choćby na praciahu ŭsiaho žyćcia stasavaŭsia z mudracom, nia bolej zrazumieje Praŭdy, čym łyžka zaznaje smaku supu.
65. Čałaviek bystry, choćby adno tolki na praciahu chviliny stasavaŭsia z mudracom, sprytna spaścihnie praŭdu, tak jak jazyk zaznaje smaku supu.
66. Razumova abmiežavanyja durni źjaŭlajucca ŭłasnymi niepryjacielami, kali dapuskajucca złych učynkaŭ, jakich plony jość horkija.
67. Złym źjaŭlajecca ŭčynak, ab jakim paźniej škadujecca i jakoha płady źbirajucca siarod ślozaŭ na ŭstryvožanym tvary.
68. Dobrym źjaŭlajecca toj učynak, ab jakim paśla nie škadujecca i jakoha płady źbirajucca siarod zadavolenaści i ščaścia.
69. Durań dumaje, što zły čyn sałodki jak miod. Dumaje tak da momantu, kali płod hetaha čynu nie pačnie paśpiavać.
70. Durań moža navat miesiacami jeści svoj charč tolki kančatkam ściabła travy, adnak usio jašče jon nia varty navat šasnaccataje častki niekaha, chto spaścihnuŭ Praŭdu.
71. Sapraŭdy, zły ŭčynak nie vydaje plonu adrazu, tak jak małako, jakoje nia kiśnie ŭ momant. Adnak ćmiejučy, zło nakiroŭvajecca ŭ śled za durniem niby ahoń prykryty popiełam.
72. Durań na svaju ŭłasnuju zhubu zdabyvaje viedy, raznosiać jany adno tolki jahonuju hałavu i niščać pryrodžanuju dabryniu.
73. Durań šukaje niezasłužanaj słavy, lidarstva siarod mnichaŭ, kiraŭnictva nad klaštoram i šanavańniaŭ ad śvieckich ludziej.
74. "Niachaj i mnichi, i ludzi śvieckija dumajuć, što ja taho dakanaŭ. Niachaj va ŭsich spravach, i vialikich, i drobnych śledujuć za mnoj" - takija jość ambicyi durnia; tak narastajuć u durniu jaho žadańni i pycha.
75. Niečym adnym jość pošuk ziamnych prybytkaŭ, a niečym absalutna inšym ściežka da Nibany. Niachaj mnich, vučań Budy, jasna to razumiejučy, nia daść siabie źvieści śvieckim honaram, ale niachaj zamiest taho raźvivaje ŭ sabie brak pryviazańniaŭ da ziamnych spravaŭ.
Raździeł 6: Mudrec
76. Kali ŭbačym mudraha čałavieka, jaki ŭkazvaje nam našyja pamyłki i nas krytykuje, majem jamu spadarožničać, pakolki nie pryniasie nam toje nijakaj škody, adno tolki karyści.
77. Niachaj nam raić, tłumačyć i strymlivaje ad zła. Takaja asoba daje pryjemnaść dobrym i razdražniaje złych.
78. Pakiń złych pryjacielaŭ, pakiń złych ludziej.
Źviazvajsia z dobrymi pryjacielami, spadarožničaj šlachietnym asobam.
79. Chto hłyboka pje Dchamu, žyvie ščaśliva, sa spakojnym rozumam. Mudrec zaŭsiody raskašoŭvajecca Dchamaj, jakuju ŭkazaŭ Šlachietny (Buda).
80. Tyja, jakija zajmajucca navadnieńniem, stvarajuć iryhacyjnyja kanały,
Flečary rychtujuć streły,
Cieślary apracoŭvajuć dreva,
Mudracy pracujuć nad ułasnaj dyscyplinaj.
81. Tak jak kamień (skała) zastajecca nieruchomaj ad pavievaŭ vietru,
Tak mudrec spačyvaje niepachisny siarod pachvałaŭ i nahanaŭ.
82. Tak jak hłybokaje voziera jość prazrystaje i spakojnaje,
Tak mudryja asoby, pačuŭšy navuki, stanoviacca vielmi spakojnyja.
Inšy varyjant pierakładu 82: Pačuŭšy Navuku, mudrec stanovicca daskanała ačyščany niby hłybokaje, prazrystaje i spakojnaje voziera.
83. Ludzi dobryja vyrakajucca ŭsiaho, cnatlivyja nie ŭzrušajucca nad pryjemnaściami žyćcia. Mudryja nie vykazvajuć uźniasieńniaŭ ani depresijaŭ, kali spatykaje ich ščaście ci smutak.
84. Toj sapraŭdy cnatlivy, mudry i pravy, chto ani dla ŭłasnaj karyści, ani dla inšych [nia čynić ničoha nieŭłaścivaha], chto nia prahnie ani synoŭ, bahaćcia ci karaleŭstva, ani taksama nia prahnie pośpiechu zdabytaha niespraviadlivymi mietadami.
85. Niamnohija siarod ludziej dabirajucca da druhoha bierahu.
Rešta, bolšaść ludziej, biehaje tudy-siudy pa hetym bierazie.
86. Adnak tyja, jakija dziejničajuć zhodna z daskanała patłumačanaj Dchamaj, pierakročvajuć paza ŭładańnie Śmierci, tak ciažkaje da pierakročańnia. 87-88. Pakinuŭšy ciomnuju darohu, niachaj mudrec kročyć jasnaj ściežkaj. Adyšoŭšy z domu ŭ biazdomnaść, niachaj sumuje adno tolki za raskošaj braku pryviazańniaŭ, jakuju tak ciažka zaznać. Pakinuŭšy pryjemnaści cieła, volny ad pryviazańniaŭ, mudrec pavinien ačyščacca ad zaniečyščeńniaŭ rozumu.
89. Tyja, čyje rozumy dasiahnuli poŭnuju daskanałaść u tym, što pravodzić da aśviatleńnia, jakija vyraklisia prahnaści j radujucca niečaplańniem da ničoha - vyzvalenyja ź niščycielskich upłyvaŭ jaśniejuć mudraściu i dasiahnuli Nibany ŭłasna ŭ hetym žyćci.*
Raździeł 7: Daskanały (Archat)
90. Dla niekaha, chto dakanaŭ svajho padarožža, chto volny ad smutku, całkam vyzvaleny j sarvaŭ usie niepakojačyja abmiežavańni - nia jsnuje ŭžo haračka pačućciaŭ.
91. Ludzi razumnyja pabudžvajuć sami siabie. Nie pryviazanyja da nivodnaha domu pakidajuć za saboj adzin za druhim, niby lebiedzi pakidajuć aziory.
92. Tych, što nie nahramadžvajuć rečy j razumnyja što da charčavańnia, jakich metaj źjaŭlajecca Pustka, ničym nie abumoŭlenaja svaboda - ich šlachoŭ, tak jak śladoŭ ptušak u pavietry, nia ŭdasca dasačyć.
93. Chto vydaliŭ rujnujučyja zhańbieńni i chto nie pryviazany da charčavańnia, jakoha metaj źjaŭlajecca Pustka, ničym nie abumoŭlenaja svaboda - taho ściežki, tak jak śladoŭ ptušak u pavietry, nia ŭdasca dasačyć.
94. Navat bahi ceniać ludziej mudrych, jakich dumki apanavanyja niby koni dobra vyježdžanyja vaźničym kalaśnicy, jakich pycha była vydalenaja i jakija vyzvaleny ad rujnujučych niečystotaŭ.
95. Niama ŭžo zvyčajnaha ziamnoha žyćcia dla mudraca, jaki niby ziamla ničoha nie prymaje jak złoje; jaki jość niepachisny niby vysoki słup i tak čysty, jak volny ad mułu hłyboki staŭ.
96. Spakojnyja dumki, spakojnaja mova i spakojnyja čyny taho, chto maje praŭdzivyja viedy, jość całkam volny, daskanała spakojny i mudry.
97. Čałaviek, jaki jość volny ad ślapoj viery, jaki viedaje toje, što nie było stvorana, adrezaŭ usie turbotnyja abmiežavańni, vydaliŭ usie pryčyny (vyklikajučyja kamu, dobryja i złyja) i jaki adkinuŭ usie žadańni - źjaŭlajecca sapraŭdy najvybitniejšym ź ludziej.*
98. Ci to vioska, ci les,
Uzhorak ci dalina,
Miesca, u jakim prybyvajuć Arachaty
Sapraŭdy natchniajučaje.
99. Natchniajučyja tyja lasy, u jakich zvyčajnyja ludzi nie znachodziać ničoha pryjemnaha. Tam buduć zaznavać radaść tyja, jakija vyzvalilisia ad pału, pakolki nie šukajuć jany ŭžo cialesnych pryjemnaściaŭ.
Raździeł 8: Tysiačy
100. Ad tysiačy skazaŭ, jakija składajucca z marnych słovaŭ,
Lepšaje jość adno karysnaje (trapnaje) słova,
Pačuŭšy jakoje, dasiahajecca spakoj.
101. Ad tysiačy vieršaŭ, jakija składajucca z marnych słovaŭ,
Lepšy jość adzin trapny vierš,
Pačuŭšy jaki, dasiahajecca spakoj.
102. Za paŭtarańnie sotni zvarotak biez značeńnia,
Lepiej jość vymaŭleńnie adnoj zvarotki Dchamy [Praŭdy, Navuki],
Pačuŭšy jakuju, dasiahajecca spakoj.
103. Možna tysiaču razoŭ pieramahčy tysiaču vajaroŭ u bojcy.
Adnak toj, chto pieramoh ułasny ehaizm,
Źjaŭlajecca najvialikšym pieramožcam.
104-105. Pieramoha nad samim saboj jość značna lepšaj ad pieramohi nad inšymi. Navat boh, anioł, Mara ci Brachma nie zamienić u parazu pieramohi asoby, jakaja samaapanavanaja j zaŭsiody strymanaja ŭ svaich učynkach.
106. Kali b niechta na praciahu sotni hadoŭ, miesiac za miesiacam składaŭ tysiačnyja afiary, a inšy na praciahu tolki chvili ŭšanoŭvaŭ tych, jakija raźvili ŭłasny rozum, to pašana addadzienaja tym druhim jość lepšaj ad stahodździa afiaraŭ.
107. Kali b niechta na praciahu stahodździa padtrymlivaŭ u lesie afiarnaje vohnišča, a inšy tolki na praciahu chviliny ŭšanoŭvaŭ tych, jakija raźvili ŭłasny rozum, to pašana addadzienaja tym druhim jość sapraŭdy lepšaj ad stahodździa afiaraŭ.
108. Čaho b nie afiaroŭvaŭ praz ceły hod niechta ŭ pošuku zasłuhaŭ u hetym śviecie - nie było b toje varta navat čaćviortaje častki sapraŭdy cudoŭnaj zasłuhi, jakaja atrymlivajecca praz addavańnie pašany Šlachietnym.
109. Tyja, chto majuć zvyčku niaspynnaha akazvańnia šacunku starejšym,
Ciešacca ŭzrostam čatyroch błasłavieńniaŭ,
Źviazanych z uzrostam, pryhažościu, zadavalnieńniem i siłaj.
Inšy varyjant pierakładu 109: Chto zaŭsiody harlivy, pavažaje starejšych i słužyć im, taho spatykajuć čatyry błasłavieńni: doŭhaje žyćcio i pryhažość, ščaście i moc.
110. Lepiej pražyć adzin dzień u cnocie i miedytacyi, čym žyć sto hod niemaralna i biez apanavańnia.
111. Lepiej pražyć adzin dzień u mudraści i miedytacyi, čym žyć sto hod u hłupstvie i biez apanavańnia.
112. Lepiej pražyć adzin dzień u rašučaści i vysiłku, čym žyć sto hod u ciažary i marnavańni siłaŭ.
113. Lepiej pražyć adzin dzień, nazirajučy paŭstavańnie i raspad rečaŭ, čym žyć sto hod, nikoli nie zaŭvažyŭšy paŭstavańnia i raspadu rečaŭ.
114. Lepiej pražyć adzin dzień bačačy toje, što jość paza śmierciu, čym žyć sto hod, nikoli nia ŭbačyŭšy taho, što paza śmierciu.
115. Lepiej pražyć adzin dzień zaŭvažajučy Najvyšejšuju Praŭdu, čym žyć sto hod, nikoli nie zaŭvažyŭšy Najvyšejšaje Praŭdy.
Raździeł 9: Zło
116. Śpiašajsia čynić dabro,
Barani rozum ad zła,
Bo rozum taho, chto pavoli čynić dabro
Raskašoŭvajecca złom.
117. Kali niechta ździejśnić zło,
Nie pavinien jaho paŭtarać raz za razam,
Nie pavinien u im znachodzić pryjemnaści.
Tamu što nahramadžeńnie zła vielmi balučaje.
118. Kali niechta ździejśnić dobry čyn,
Pavinien jaho paŭtarać raz za razam,
Pavinien u im znachodzić pryjemnaść.
Tamu što nahramadžeńnie dabra prynosić ščaście.
119. Čyniačamu zło ŭsio moža padavacca ŭłaścivym, pakul zło nie saśpieje; adnak kali ŭžo saśpieje, tady jon bačyć [balučyja nastupstvy] svaich złych učynkaŭ.
120. Čyniačamu dabro ŭsio moža padavacca nie takim, jak być pavinna, pakul dabro nie saśpieje; adnak kali ŭžo saśpieje, tady jon bačyć [pryjemnyja nastupstvy] svaich dobrych učynkaŭ.
121. Nie pahardžaj złom, dumajučy: "Heta mianie nie datyknie". Kropla pa kropli napaŭniajecca vadoju žban, i padobna durań, nahramadžvajučy zło pakrysie, uvieś im napaŭniajecca.
122. Nie pahardžaj dabrom, kažučy: "Toje mnie ničoha nia daść". Kropla pa kropli napaŭniajecca vadoju žban, i padobna mudry čałaviek, nahramadžvajučy dabro pakrysie, uvieś im napaŭniajecca.
123. Padobna jak kupiec z małoj eskortaj i vialikim bahaćciem
Paźbiahaje niebiaśpiečnych darohaŭ,
Tak jak toj, chto prahnie žyć, paźbiahaje atruty,
Tak ułasna naležyć paźbiahać złych učynkaŭ.
124. Kali dałoń jość volnaj ad ranaŭ, možna ŭ jaje brać navat atrutu. Atruta nie dasiahnie niekaha volnaha ad ranaŭ, a dla volnaha ad zła niama rečaŭ nieŭłaścivych.
125. Jak pył kinuty pad viecier, zło padaje sa zvarotam na durnia, jaki pakryŭdziŭ čałavieka łahodnaha, čystaha i niavinnaha.
126. Niekatoryja naradžajucca z łona; złyja naradžajucca ŭ piekle; pabožnyja iduć da nieba; daskanałyja pierachodziać u Nibanu.
127. Ani na niebie, ani ŭ hłybini akijanu, ani ŭ hornych raskolinach, ani nidzie na śviecie niama miesca, kudy možna było b uciačy ad nastupstvaŭ złych čynaŭ.
128. Ani na niebie, ani ŭ hłybini akijanu, ani ŭ hornych raskolinach, ani nidzie na śviecie niama miesca, dzie možna było b paźbiehnuć śmierci.
Raździeł 10: Hvałt
129. Usie dryžać, kali bačać uźniesieny kij.
Usie bajacca śmierci.
Bieručy samaho siabie za prykład,
Nie naležyć udarać inšych
ani vyklikać, kab byli bityja.
130. Usie dryžać, kali bačać uźniesieny kij.
Žyćcio doraha kožnamu.
Bieručy samaho siabie za prykład,
Nie naležyć udarać inšych
ani vyklikać, kab byli bityja.
Usie bajacca śmierci.
Bieručy samaho siabie za prykład,
Nie naležyć udarać inšych
ani vyklikać, kab byli bityja.
130. Usie dryžać, kali bačać uźniesieny kij.
Žyćcio doraha kožnamu.
Bieručy samaho siabie za prykład,
Nie naležyć udarać inšych
ani vyklikać, kab byli bityja.
131. Chto prahnie ščaścia dla siabie i hvałtam mučaje inšych, jakija ščaścia taksama prahnuć, nie zaznaje ščaścia ŭ zaśvietach [u kancy sam jaho nie dasiahnie].
132. Chto šukajučy ščaścia nikoli nia kryŭdzić inšych, jakija taksama prahnuć ščaścia, urešcie jaho dasiahnie.
133. Nia budź dla nikoha žorstki ŭ słovach; tyja, da kaho moh by tak źviartacca, mahli b aduzajemnić. Hnieŭnyja słovy sapraŭdy raniać, a adkaz moža być jašče hvałtoŭniejšy.
134. Kali sucišyŭ siabie, i zamoŭk niby tresnuty honh, dabraŭsia da Nibany, niama ŭžo ŭ tabie pomsty.
135. Tak jak pastyr pierahaniaje kijem bydła na pašu, tak staraść i śmierć pierahaniaje žyćciovuju siłu z žyvych istotaŭ [z adnaho ŭcialeńnia ŭ druhoje].
136. Kali durań dapuskajecca złych učynkaŭ, nie ŭśviedamlaje [ich złoj natury]. Biazdumny čałaviek pakutuje praz svaje papiarednija ŭčynki, niby niechta prypaleny ahniom.
137. Chto ŭžyvaje hvałt u stasunku da tych, jakija jość biezabaronnyja, i kryŭdzić tych, što niavinnyja, nieŭzabavie vyklikaje na siabie adnu z nastupnych vypadkovaściaŭ:
138-140. Vostry bol albo katastrofu, paškodžańnie cieła, surjoznuju chvarobu albo pamiašańnie rozumu, kłopaty z boku ŭłady albo ciažkija abvinavačvańni, stratu blizkich albo stratu zdabytku, źniščeńnie domu praz pažar. Kali jaho cieła raspadajecca, hety pazbaŭleny viedaŭ čałaviek adradžajecca ŭ piekle.
141. Ani chadžeńnie biez nakryćcia, ani sputanyja vałasy, ani źniasieńnie brudu, ani haładańnie, ani lažańnie na ziamli, ani pasypańnie siabie popiełam i pyłam, ani siadzieńnie na ŭłasnych piatach [u pakucie] nia moža ačyścić śmiarotnika, jaki nie pieramoh niastałaści rozumu.
142. Niechta moža nasić bahatyja stroi, adnak kali źjaŭlajecca ŭraŭnavažanym, spakojnym, apanavanym i ŭhruntavanym u śviatym žyćci, i kali adkinuŭ hvałt u stasunku da ŭsich žyvych istotaŭ - to jość sapraŭdy śviatym, niekim, chto vyraksia, mnicham.
143. Redka zdarajecca na hetym śviecie niechta, kim kiruje ścipłaść i chto ŭnikaje nahanaŭ, tak jak koń poŭnaj kryvi, jaki nie patrabuje puhi.
144. Niby koń poŭnaj kryvi padhaniany puhaj, usiłkoŭvajsia, niachaj napaŭniaje ciabie duchoŭnaja tusknota. Praź vieru j maralnuju čyściniu, vysiłak i miedytacyju, daśledvańnie praŭdy, bahaćcie navuki i ŭvažnaść - źniščy heta niepamiernaje ciarpieńnie.
145. Tyja, jakija zajmajucca navadnieńniem, stvarajuć iryhacyjnyja kanały,
Flečary rychtujuć streły,
Cieślary apracoŭvajuć dreva,
Dobryja ludzi panujuć nad saboj.
Inšy varyjant pierakładu 145: Budaŭničyja kanałaŭ rehulujuć bieh vodaŭ; vytvorcy strełaŭ ich vypramlajuć; cieślary nadajuć kštałt drevu; ludzi dobryja panujuć nad saboj.
Raździeł 11: Staraść
146. Kali hety śviet bieśpierastanku pałaje, jak ža śmiajacca, jak ža šukać uciechaŭ? Zahornuty ciemraj, čamu nie šukaješ śviatła?
147. Zvaž na hetaje cieła, malavanuju fihuru, nahramadžanuju masu ranaŭ - niezdarovaje, poŭnaje pažadańniaŭ, bieź ničoha stałaha ci tryvałaha.
148. Vykarystanaje cieła, kruchkaje hniazdo chvarobaŭ. Hnijučaja masa raspadajecca, pakolki śmierć jość krajem žyćcia.
149. Hetyja bialejučyja kości jość niby ŭsochłyja tykvy paraskidanyja ŭvosień; ubačyŭšy ich, jak ža možna šukać raskošy?
150. Hetaje cieła jość miestam zbudavanym z kaściej, pakrytych miasam i kryvioj, jakija nosiać u sabie raspad i śmierć, pychu i zajzdraść.
151. Navat cudoŭnyja karaleŭskija kalaśnicy zužyvajucca, i heta cieła taksama znošvajecca. Adnak Dchama vyznavanaja dobrymi ludźmi nie stareje; ludzi dobryja vučać joj dobrych ludziej.
152. Čałaviek pazbaŭleny viedaŭ uzrastaje niby voł; raźvivajecca tolki jaho cieła, ale mudraść nie raście.
153. Šmat razoŭ ja naradžaŭsia ŭ śviecie sansary i vandravaŭ bieskarysna, šukajučy budaŭničaha hetaha domu [žyćcia]. Paŭtornyja narodziny jość sapraŭdnaj pakutaj.
154. O budaŭničy, ciapier ciabie baču! Užo nie ŭźniasieš paŭtorna hetaha domu. Tvaje krokvy pałamanyja, kalanica raźbitaja. Moj rozum dasiahnuŭ toje, što Nieabumoŭlena; ja źniščyŭ prahnieńni.*
155. Tyja, jakija ŭ maładości nie viali śviatoha žyćcia albo nie zmahli nahramadzić duchoŭnych bahaćciaŭ, marniejuć niby staryja žuraŭli kala stavu, u jakim niama ryby.
156. Tyja, jakija ŭ maładości nie viali śviatoha žyćcia albo nie zmahli nahramadzić duchoŭnych bahaćciaŭ, lažać niby ŭžyvanyja streły [vystralenyja] z łuku, uzdychajučy nad minułym.
Raździeł 12: Ehaizm
157. Kali źjaŭlajeśsia darahim samomu sabie, naležyć siabie pilnavać. Čałaviek mudry niachaj nie prypyniaje čujnaści padčas nivodnaha z troch pieryjadaŭ načnoj varty.
158. Spačatku naležyć samomu ŭhruntavacca ŭ tym, što ŭłaścivaje, tolki paśla naležyć pavučać inšych. U hety sposab mudry čałaviek nikoli nie daznaje nahany.
159. Naležyć samomu čynić to, čaho čynieńniu vučycca inšych; kali niechta školić inšych, to sam pavinien być samaapanavany. Panavańnie nad samim saboj jość sapraŭdy ciažkaje.
160. Kožny sam jość praŭdzivym abaroncam samoha siabie, chto ž inšy moh by być abaroncam? Całkam panujučy nad samim saboj, dasiahajecca majsterstva ciažkaje da dasiahnieńnia.
161. Zło, jakoje nierazvažny čałaviek čynić sam ź siabie, narodžanaje ź jaho samoha i im samim stvoranaje, niščyć jaho niby dyjamient rujnujučy inšy ćviordy šlachietny kamień.
162. Tak jak lijana ŭ džunhlach dušyć dreva, na jakim raście, tak raspusny čałaviek škodzić sam sabie tak, byccam by zyčyŭ toje jamu jaho niepryjaciel.
163. Lohka rabić rečy, jakija dla nas złyja i škodnyja,
Ale sapraŭdy vielmi ciažka rabić toje,
Što dobraje i karysnaje.
164. Chto z pryčyny raspusnych pohladaŭ šalmuje navuki Arahataŭ, Šlachietnych, jakija viaduć pravaje žyćcio - toj durań, niby bambusovy tryśnik, vydaje adno tolki płady svajoj ułasnaj zhuby.*
165. Samomu ŭčyniajecca zło, samomu zvodzicca na siabie skazy. Samomu možna zło adchilić, samomu možna siabie samoha ačyścić. Čyścinia i niečystota zaležać ad nas samich - nichto nia moža ačyścić druhoha.
166. Niachaj nichto nie zaniadbaje ŭłasnaha dabra na karyść niečaha dabra, jakkolviek vialikaha. Jasna razumiejučy svoj ułasny dabrabyt, naležyć być nastaŭlenym na čynieńnie dabra.
Raździeł 13: Śviet
167. Nia kroč vulharnaj darohaj; nie paddavajsia niaŭvažnaści; nia ŭtrymlivaj falšyvych pohladaŭ; nie tryvaj doŭha ŭ śvieckim žyćci.
168. Paŭstań! Nia budź niadbały! Pravodź svajo žyćcio dobra. Ludzi pravyja žyvuć ščaśliva i ŭ hetym śviecie, i ŭ nastupnym.
169. Pravodź svajo žyćcio dobra. Niachaj tvajo žyćcio nia budzie nikčemnym. Ludzi pravyja žyvuć ščaśliva i ŭ hetym śviecie, i ŭ nastupnym.
170. Chto spahladaje na śviet jak na mylnuju burbałku i miraž, taho nie nahledzić Karol Śmierci.
171. Budź uvažny! Aharni hety śviet, jaki jość niby zdobnaja karaleŭskaja kalaśnica. Durni zaplatajucca ŭ im, adnak mudracy jaho nie čaplajucca.
172. Toj, chto niekali byŭ niadbały, ale nia jość užo bolej niaŭvažny, aśviatlaje hety śviet niby miesiac vyzvaleny z chmaraŭ.
173. Chto dobrymi čynami prysypaje zło, jakoje raniej učyniŭ, aśviatlaje hety śviet niby miesiac vyzvaleny z chmaraŭ.
174. Hety śviet jość ślapy; tolki nialičnyja majuć razumieńnie. Tolki nialičnyja, niby ptuški, jakija vyzvalajucca ź sietki, vyrušajuć da krainy niabiesnaha charastva.
175. Lebiedzi latuć ściežkaj sonca; ludzi pieramahajuć pieraškody siłami rozumu; mudryja vychodziać z hetaha śvietu, pakanaŭšy Maru i jaho śvitu.
176. Dla taho, chto pahvałciŭ prava [praŭdamoŭnaści], chto maje ŭ pahardzie nastupnyja žyvoty, dla takoha chłusa niama zła, jakoha by nie dapuściŭsia.
177. Skupyja nie traplajuć da niabiesnaj krainy, durni nie ŭchvalajuć ščodraści. Adnak čałaviek mudry radujecca z abdaroŭvańnia inšych i ŭžo tolki praz toje stanovicca ščaślivym u nastupnym žyćci.
178. Lepšym za ŭładańnie cełaj ziamloj, lepšym za pierachod da nieba, lepšym navat za panavańnie nad usima śvietami - jość ździajśnieńnie ŭvachodu ŭ Strumień.*
Raździeł 14: Buda (Abudžany)
179. Na katoraj sa ściežak prasočyŭ by nieabmiežavanaha nivodnymi źbitymi šlachami Budu ź biaźmiežnaj svabodaj, jakoha pieramohi ničoha nie paviernie, jakoha nie dasiahnie nivodnaja z pakananych skazaŭ?
180. Na katoraj sa ściežak prasočyŭ by nieabmiežavanaha nivodnymi źbitymi šlachami Budu ź nieabmiežavanaj svabodaj, u jakim niama ŭžo bolej pažadańniaŭ padtrymlivajučych adradžeńnie, i prahnieńniaŭ, što vichlajuć i zabłytvajuć?
181. Ludzi mudryja, jakija pryśviačajucca miedytacyi i raskašoŭvajucca spakojem vyračeńnia - takich uvažnych, Najšlachietniejšych Budaŭ pavažajuć navat bahi.
182. Ludskoje adradžeńnie jość niečym redkim.
Žyćcio śmiarotnikaŭ ciažkaje.
Nialohka mieć šaniec spatkać Dchamu.
Budy źjaŭlajucca redka.
Inšy varyjant pierakładu 182: Ciažka naradzicca čałaviekam, ciažka žyć śmiarotnaj istocie. Ciažka mieć akaziju pačuć Hłybokuju Praŭdu i sapraŭdy ciažka daśviedčyć źjaŭleńnia Budaŭ.
183. Pierastań čynić zło,
Pašyraj usialakaje dabro,
Ačyščaj ułasny rozum:
Heta parada ŭsich budaŭ.
Inšy varyjant pierakładu 183: Paźbiahaj zła, padtrymlivaj dabro, ačyščaj svoj rozum - heta navuka Budaŭ.
184. Vytryvałaja ciarplivaść heta najlepšy rod surovaj prastaty. "Nibana jość najcudoŭniejšaj", havoryć Buda. Nia jość praŭdzivym mnicham toj, chto kryŭdzić inšych; nia vyraksia sapraŭdy śvietu niechta, chto pryhniataje inšych.
185. Unikańnie pahardy, unikańnie vyklikańnia kryŭdy inšym, strymanaść zhodnaja z pryncypami klaštornaj dyscypliny, umieranaść u ježy, žyćcio ŭ samotnaści, pryśviačeńnie siabie miedytacyi - heta navuka Budaŭ.
186-187. Navat daždžom załatych manietaŭ nie zaspakoicca pačućciovych prahnieńniaŭ, bo raskošy pačućciaŭ niasuć niamnoha zadavalnieńnia, a mnoha bolu. Spaścihnuŭšy toje, mudracy nie zachaplajucca navat niabiesnymi raskošami. Vučań Najvyšejšaha Budy zachaplajecca vykaranieńniem pažadańniaŭ.
188. Ludzi viedzienyja stracham, chavajucca ŭ mnohich miescach - na ŭzhorkach, u lasach, u hajach, na drevach i ŭ śviatyniach.
189. Nia jość heta biaśpiečnyja prystaniščy; nia jość toje najdaskanałyja prystaniščy. Heta nie ŭ takich prystaniščach možna vyzvalicca ad usiaho ciarpieńnia.
190-191. Chto znajšoŭ prystanišča ŭ Budzie, jahonaj Navucy i jaho Zakonie, toj svajoj mudraściu pranikaje Čatyry Šlachietnyja Praŭdy - ciarpieńnie, pryčynu ciarpieńnia, spynieńnie ciarpieńnia i Šlachietnuju Vaśmiorkavuju Ściežku, jakaja viadzie da zhasańnia ciarpieńnia.*
192. Heta sapraŭdy biaśpiečnaje prystanišča, heta najlepšaje prystanišča. Vybraŭšy takoje prystanišča, stanoviśsia vyzvalenym ź luboha ciarpieńnia.
193. Ciažka znajści całkam raźvitaha, sapraŭdnaha čałavieka (Budu). Nie paŭsiul jon naradžajecca. Dzie narodzicca taki mudrec, tam narod ščaśliva kvitnieje.
194. Dabračynnyja narodziny Budy; dabračynnym jość abviaščeńnie śviatoj Navuki; dabračynnaj jość harmonija ŭ Zakonie; dabračynnaje i błasłavionaje jość duchoŭnaje imknieńnie zhurtavanych šukalnikaŭ praŭdy.
195-196. Chto šanuje hodnych šanavańnia, Budaŭ i ich vučniaŭ, jakija pierakročyli ŭsie pieraškody i pierajšli paza dyjapazon smutku i rospačy - chto pavažaje hetych poŭnych spakoju i biasstrašnych ludziej, taho zasłuhaŭ nia ŭdasca vymierać nivodnaj mieraj.
Raździeł 15: Ščaście
197. Žyviem pa-sapraŭdnamu ščaślivyja, pryjaznyja siarod varožych. Siarod varožych ludziej tryvajem volnyja ad nianaviści.
198. Žyviem sapraŭdy ščaślivyja, ničym niezaniepakojenyja siarod ludziej zaniepakojenych [pažadańniem]. Siarod ludziej zaniepakojenych tryvajem volnyja ad niepakoju.
199. Žyviem praŭdziva ščaślivyja, volnyja ad skupaści siarod skupych. Siarod skupych ludziej tryvajem volnyja ad skupaści.
200. Žyviem praŭdziva ščaślivyja, my, jakija nia majuć ničoha. Budziem žyć čystaju radaściu, niby Źziajučyja Bahi.
201. Pieramoha stvaraje varožaść, pakanany tryvaje ŭ bolu. Ludzi poŭnyja spakoju žyvuć ščaśliva, pakidajučy i pieramohu, i parazu.
202. Niama ahnia bolšaha za žadańnie, ani złačynstva bolšaha za nianaviść. Niama zła (bolu) bolšaha za cieła (kompleks isnavańnia) ani ščaścia bolšaha za spakoj [Nibanu].*
203. Hoład źjaŭlajecca najhoršaj chvarobaj, abumoŭlenyja rečy źjaŭlajucca najhoršym ciarpieńniem. Paznajučy rečy takimi, jakimi jość sapraŭdy, mudracy ŭrečaiśnivajuć Nibanu, najvyšejšaje ščaście.
204. Zdaroŭje źjaŭlajecca najkaštoŭniejšym zdabyćciom, a zadavalnieńnie najvialikšym bahaćciem. Asoba hodnaja davieru źjaŭlajecca najlepšym tavarystvam, Nibana - najvyšejšym ščaściem.
205. Pasmakavaŭšy samotnaści i spakoju, čałaviek stanovicca volny ad bolu i skazy, nasałodžvajučysia asałodaju Praŭdy.
206. Dobra jość ubačyć Šlachietnych, žyć razam ź imi zaŭsiody jość ščasnaj rečču. Nie sutykajučysia z durniami, budzieš zaŭsiody ščaślivy.
207. Doŭha škaduje toj, chto vandruje ŭ tavarystvie durniaŭ. Źviazańnie z durniem jość zaŭsiody balučaje, niby stavaryšeńnie z voraham. Adnak suviaź z mudrym źjaŭlajecca ščaślivaj byccam sustreča ŭłasnych kroŭnych.
208. Tamu kroč za Šlachietnym Budam, jaki jość stabilny, mudry, vučony, abaviazkovy i poŭny addańnia. Naležyć śledavać tolki za takimi ludźmi, jakija jość sapraŭdy dobryja i bystryja, tak jak miesiac kročyć ściežkaju zoraŭ.
Raździeł 16: Pryjemnaje
209. Paddajučysia rečam, jakija naležyć adkidvać, i nie vysiłkoŭvajučysia tam, dzie patrebny vysiłak, toj, chto adno tolki šukaje pryjemnaściaŭ, paśviačaje svajo sapraŭdnaje dabro i budzie niekali zajzdrościć tym, jakija ab svaim sapraŭdnym dabry dbajuć.
210. Nie šukaj intymnaj suviazi z ulubionymi, ani addzialeńnia ad nialubych, pakolki jak addzialeńnie ad ulubionych, tak i prybyvańnie ź nialubymi jość balučaje.
211. Tamu ničoha nie pierakładaj nad inšaje, pakolki addzialeńnie ad taho, što nam darahoje, jość balučaje. Tyja, dla jakich niama ani ničoha ŭlubionaha ani ničoha nialubaha, jość volnyja ad viazaŭ.
212. Z upadabańnia sabie niečaha naradžajecca žal, z upadabańnia sabie niečaha naradžajecca strach. Dla niekaha, chto jość całkam volny ad upadabańniaŭ, nia jsnuje žal, i adkul ža tady źjavicca strach?
213. Z uzrušeńnia vypłyvaje žal, z uzrušeńnia vypłyvaje strach. Dla niekaha, chto jość całkam volny ad uzrušeńniaŭ, nia jsnuje žal, i adkul ža tady strach?
214. Z pryviazańnia vypłyvaje žal, z pryviazańnia vypłyvaje strach. Dla niekaha, chto jość całkam volny ad pryviazańniaŭ, nia jsnuje žal, i adkul ža tady strach?
215. Z žadańnia vypłyvaje žal, z žadańnia vypłyvaje strach. Dla niekaha, chto jość całkam volny ad žadańniaŭ, nia jsnuje žal, i adkul ža tady strach?
216. Z prahnieńniaŭ vypłyvaje žal, z prahnieńniaŭ vypłyvaje strach. Dla niekaha, chto jość całkam volny ad prahnieńniaŭ, nia jsnuje žal, i adkul ža tady strach?
217. Ludziam darahi toj, chto ŭvasablaje cnotu j praŭdzivaje razumieńnie, chto prytrymlivajecca pryncypaŭ, chto ŭrečaiśniŭ Praŭdu i sam čynić toje, što pavinien čynić.
218. Chto nastaŭleny na toje, što Nievysłaŭlalnaje (Nibanu) i tryvaje z natchnionym rozumam [mudraściu], toj - užo nia źviazany cialesnymi pryjemnaściami - zaviecca "Kročačym Uharu Strumienia".*
219. Kali paśla doŭhaj adsutnaści čałaviek biaśpiečna viartajecca z daloka, jaho kroŭnyja, siabry i ludzi, jakija zyčać jamu dabra vitajuć jaho ź viartańniem u jahonym domie.
220. Tak jak kroŭnyja vitajuć prybyćcio niekaha darahoha, tak niekaha, chto čynić dabro, pavitajuć jaho ŭłasnyja dobryja ŭčynki, kali adydzie z hetaha śvietu da nastupnaha.
Raździeł 17: Hnieŭ
221. Treba pakinuć hnieŭ, vyračysia pychi i razarvać usie kovy. Ciarpieńnie nikoli nie datykaje taho, chto nie čaplajecca rozumu i cieła j nia jość da ich pryviazany.
222. Chto niby voźnik strymlivajučy razahnaŭšujusia kalaśnicu strymlivaje narastajučy hnieŭ, taho nazavu sapraŭdnym voźnikam, inšyja adno tolki trymajuć u rukach lejcy.
223. Pieramahaj hnieŭnaha nia-hnievam; pieramahaj złoha dabrynioj; pieramahaj skupoha ščodraściu; pieramahaj chłusa praŭdaj.
224. Havary praŭdu; nie padlahaj hnievu; paprošany - davaj, navat kali maješ niamnoha. Dziakujučy hetym trom - možna apynucca siarod bahoŭ.
225. Tyja mudracy, jakija nikoha nia kryŭdziać i zaŭsiody panujuć nad svaimi ciełami, iduć da Krainy, jakaja znachodzicca paza śmierciu, dzie ŭžo nikoli nie daznajuć žalu.
226. Tyja, jakija zaŭsiody čujnyja, jakija ŭdzień i ŭnačy prytrymlivajucca dyscypliny i zaŭsiody imknucca da Nibany - vydalajuć svaje niečystoty.
227. O Atuła! Jość toje sapraŭdy staraja sprava, jakaja nie datyčyć adno tolki ciapierašnich časoŭ: vinavaciać tych, jakija maŭčać, vinavaciać tych, jakija mnoha havorać, vinavaciać tych, jakija havorać umieru. Niama na hetym śviecie nikoha, chto b nia byŭ abvinavačany.
228. Nie było nikoli, nia budzie ani niama asoby, jakaja była b całkam abvinavačanaj albo całkam vychvalanaj.
229. Adnak čałaviek, jakoha vychvalajuć mudracy, pryhladajučysia jamu dzień za dniom, jość niekim biezdakornaha charaktaru, mudrym i abdaravanym viedami i cnotami.
230. Chto ž moh by za niešta vinić niekaha takoha, kaštoŭnaha niby manieta z čystaha zołata? Navat bahi jaho vychvalajuć; Brachma taksama jaho vychvalaje.
231. Niachaj čałaviek vyścierahajecca čynaŭ narodžanych z razdražnieńnia; niachaj u tym, što čynić, budzie apanavany. Pakinuŭšy nieŭłaścivaje zachavańnie, niachaj praz toje, što čynić, praktykuje dobruju pavodzinku.
232. Niachaj čałaviek aścierahajecca movy narodžanaj z razdražnieńnia; niachaj budzie apanavany ŭ słovach. Pakinuŭšy nieŭłaścivyja słovy, niachaj praz toje, što havoryć, praktykuje dobruju pavodzinku.
233. Niachaj čałaviek ścieražecca dumak narodžanych z razdražnieńnia; niachaj budzie apanavany ŭ rozumie. Pakinuŭšy nieŭłaścivaje myśleńnie, niachaj praz toje, što myślić, praktykuje dobruju pavodzinku.
234. Mudracy apanavanyja ŭ čynach, apanavanyja ŭ movie i apanavanyja ŭ dumkach. Jość jany sapraŭdy dabrom-apanavanyja.
Raździeł 18: Niačystaść
235. Ty zaraz niby ŭsochły list, čakajuć na ciabie pasłancy śmierci. Ty jość u bramaŭ svajho adychodu, a nie ŭčyniŭ na svaju darohu zapasaŭ.
236. Učyni dla siabie vyspu! Vysiłkoŭvajsia mocna i zdabyvaj mudraść! Adkinuŭšy niačystaść i ačyściŭšysia ad zabrudžvańniaŭ, uvajdzi da niabiesnaj siadziby Šlachietnych.
237. Tvajo žyćcio dabiehła zaraz da kraju; vybirajeśsia pierad abličča Jamy, Karala Śmierci. Niama dla ciabie na hetaj darozie miesca na pieradych, a ty nie ŭčyniŭ na padarožža zapasaŭ!
238. Učyni dla siabie vyspu! Vysiłkoŭvajsia mocna i zdabyvaj mudraść! Adkinuŭšy niačystaść i ačyściŭšysia ad zabrudžvańniaŭ, nia viernieśsia ŭžo da narodzinaŭ i raspadu.
239. Adna za adnoj, kavałak pa kavałku, chvila pa chvili, čałaviek mudry pavinien vydalać svaje skazy, tak jak złotnik vydalaje niačystaści sa srebra.
240. Tak jak irža paŭstajučaja na žalezie niščyć urešcie całkam svajo padłožža, tak taksama ŭłasnyja čyny pravodziać lichich da krainaŭ rospačy.
241. Nienavučańnie nanova jość zhubaj dla pisańniaŭ; zaniadbańnie jość zhubaj dla doma; nieachajnaść jość zhubaj dla asabistaha vyhladu, a niadbałaść jość zhubaj dla vartavoha.
242. Raspusta jość skazaj u žančyny, a skupaść jość skazaj u darcy. Usie złyja rečy jość skazami, i na hetym śviecie, i ŭ nastupnym.
243. Horšaju skazaj za tyja jość niaviedańnie, najhoršaja z usich skazaŭ. Vydalicie hetuju skazu, o mnichi, i stańcie biezdakornymi.
244. Lohkim jość žyćcio niekaha biessaromnaha, chto jość nachabny jak varona, zadziorny i ahresiŭny, pahardlivy i sapsavany.
245. Ciažkim jość žyćcio niekaha skromnaha, chto zaŭsiody šukaje čystaści, sastupaje inšym i jość nieprykmietny, viadzie čystaje žyćcio i jość uvažny.
246-247. Chto niščyć žyćcio, chłusić, biare, što nia jość jamu dadziena, adviedvaje žonaŭ inšych mužčynaŭ i ŭžyvaje ašałamlalnych trunkaŭ - niechta taki padsiakaje svaje kareńni ŭžo ŭ hetym śviecie.
248. Viedaj toje dobry čałaviek: ciažka paźbiehnuć złych rečaŭ. Nie dazvol, kab chcivaść i złaślivaść uciahnuli ciabie ŭ praciahłuju biadu.
249. Ludzi dajuć afiary zhodna sa svajoj vieraj ci ŭpadabańniami. Chto jość niezadavoleny ź ježy i napojaŭ davanych jamu inšymi, toj nie dasiahaje nikoli źlićcia ź miedytacyjaj udzień i ŭnačy.
250. Adnak u kim toje [niezadavalnieńnie] całkam vydalena, vykaraniena i źniščana, taho ŭdzień i ŭnačy pahłynaje miedytacyja.
251. Ničoha tak nia palić jak žadańnie; ničoha tak nia źviazvaje jak nianaviść; ničoha tak nia łović jak abłuda; ničoha tak šparka nie płyvie jak raka pažadańniaŭ.
252. Lohka bačycca pamyłki inšych, adnak ciažka dahledzieć ułasnych. Pamyłki inšych raźdźmuchoŭvajecca niby łupiny ź ziernia, adnak ułasnyja ŭkryvajecca tak, jak zručny palaŭničy maskujecca za zrezanymi halinami.
253. Chto zaŭsiody šukaje pamyłki ŭ inšych, chto zaŭsiody krytyčny - toj tolki raźvivaje svaje ŭłasnyja skazy. Jość daloki ad ich vydaleńnia.
254. Niama darohi niedzie na niebie ani prystanišča niedzie zvonku (paza Navukaj Budy). Zvyčajnyja ludzi lubujucca ŭ ziamnych spravach, adnak Budy volnyja ad ich.
255. Niama darohi niedzie na niebie ani prystanišča niedzie zvonku (paza Navukaj Budy). Niama takich abumoŭlenych rečaŭ, jakija byli b viečnyja, ani niama minańnia ŭ Budaŭ.*
Raździeł 19: Pravaść (spraviadlivaść)
256. Nie praz vydavańnie arbitralnych vyrakaŭ čałaviek stanovicca pravym, čałaviek mudry daśleduje jak toje, što złoje, tak i toje, što dobraje.
257. Kali niechta nie aceńvaje inšych u arbitralny sposab, adnak vydaje biesstarońnija vyraki abapiertyja na praŭdzie, to taki razumny čałaviek źjaŭlajecca vartaŭnikom prava j zaviecca pravym.
258. Nia jość niechta mudry tolki z toj nahody, što mnoha havoryć; chto pryjazny, apanavany, biasstrašny i pryčyniajecca da pajadnańnia, toj zaviecca mudracom.
259. Nie źjaŭlajecca niechta biehkim u Dchamie tolki z toj nahody, što mnoha ab joj havoryć. Chto pačuŭšy navat nievialikuju častku Dchamy, nie zaniadbuje joj, ale asabista ŭrečaiśnivaje jaje praŭdu, toj sapraŭdy jość biehkim u Dchamie.
260. Nie nazyvajem mnicha Pačcivym Starejšym tolki z toj nahody, što jaho vałasy sivyja; kali stały jość tolki ŭzrostam, zaviecca niekim, chto pastareŭ daremna.
261. U kim žyvie praŭdamoŭnaść, cnota, łahodnaść, strymanaść i samaapanavańnie, chto volny ad niečystotaŭ i mudry - taho sapraŭdy zaviem Pačcivym Starejšym.
262. Nie praz krasamoŭstva ci pryhožaje cieła čałaviek stanovicca daskanały, kali jość pry tym zajzdrosny, samalubny i abłudny.
263. Ale ŭ kim tyja rysy vydaleny, vykaranieny i zhaśli, chto adkinuŭ nianaviść - toj mudry čałaviek jość praŭdziva daskanały.
264. Čałaviek, jaki jość niezdyscyplinavany i falšyvy, nie stanovicca mnicham praz zhaleńnie hałavy. Jak moh by być mnicham, budučy poŭnym pažadańnia i chcivaści?
265. Chto całkam apanavaŭ usie prajavy zła, i vialikija, i drobnyja - taho možam nazvać mnicham, pakolki pieramoh usio zło.
266. Nie źjaŭlajecca niechta mnicham tolki z toj nahody, što žyvie z afiaraŭ inšych. Nie praz pryniaćcie źniešniaj formy možna stać sapraŭdnym mnicham.
267. Chto viadzie śviatoje žyćcio i pierachodzić z razumieńniem praz hety śviet, pierakročvajučy jak zasłuhu, tak i pravinu - toj sapraŭdy zaviecca mnicham.
268-269. Nie praz prytrymlivańnie maŭčańnia niechta stanovicca mudracom, kali źjaŭlajecca durniem i ihnarantam. Adnak čałaviek razumny, niby niechta trymajučy ŭ ruce vahi, prymaje tolki dabro, a adkidvaje zło - toj sapraŭdy jość mudracom. Bo razumieje jon abodva śviety (dadzieny i budučy), zaviecca mudracom.
270. Nia jość Šlachietnym niechta, chto ranić žyvych istotaŭ. Šlachietnym zaviecca niechta z toj nahody, što nia kryŭdzić nivodnaj žyvoj istoty.
271. Nie pavinny zadavalniacca adno tolki prytrymlivańniem pryncypaŭ i ŭkazańniaŭ ani navat zdabyćciom značnych viedaŭ; ani taksama dasiahnieńniem zatapleńnia ŭ miedytacyi ci žyćciom u adasabnieńni.
272. Nia dumajcie taksama: "Daznaju asałody vyračeńnia, jakoj nie daśviadčajuć asoby śvieckija". O mnichi, nie pavinna vas zadavalniać ničoha mieńšaje za dasiahnieńnie kančatkovaha vydaleńnia niečystotaŭ - za stan Arachata.
Raździeł 20: Ściežka
273. Z usich ściežak najlepšaj jość Vaśmiorkavaja Ściežka; z usich praŭdaŭ najlepšymi jość Čatyry Šlachietnyja Praŭdy; z usich rečaŭ najlepšaj jość svaboda ad žadańniaŭ; z usich ludziej najlepšym jość Toj Chto Bačyć (Buda).
274. Heta adzinaja daroha: niama inšaj, kab ačyścić svajo razumieńnie. Idzi hetaju ściežkaju, a zmyliš Maru.
275. Idučy pa hetaj ściežcy pakładzieš kaniec ciarpieńniu. Adkryŭšy, jak vyciahnuć šyp prahi, tłumaču ściežku.
276. Sami musicie vysilacca; Budy tolki ŭkazvajuć darohu. Ludzi pryzvyčajenyja da miedytacyi, jakija iduć ściežkaj, vyzvalajucca ź viazaŭ Mary.
277. "Usie abumoŭlenyja rečy nietryvałyja" - kali dziakujučy mudraści čałaviek toje zaŭvažaje, advaročvajecca ad ciarpieńnia. Jość toje ściežka, jakaja viadzie da ačyščeńnia.
278. "Usie abumoŭlenyja rečy niezadavalniajučyja" - kali dziakujučy mudraści čałaviek toje zaŭvažaje, advaročvajecca ad ciarpieńnia. Jość toje ściežka, jakaja viadzie da ačyščeńnia.
279. "Usie rečy nia jość eham" - kali dziakujučy mudraści čałaviek toje zaŭvažaje, advaročvajecca ad ciarpieńnia. Jość toje ściežka, jakaja viadzie da ačyščeńnia.
280. Łajdak, jaki nie vysilajecca tady, kali pavinien, jaki chacia małady i silny, poŭny lanoty, jakoha rozum napaŭniajuć daremnyja dumki - taki marny čałaviek nie znachodzić ściežki da mudraści.
281. Niachaj čałaviek uvažny ŭ movie, z apanavanym rozumam, nie dapuskajecca svaim ciełam zła. Niachaj ačyščaje hetyja try rody čynaŭ i dasiahaje ściežku, jakuju abviaščaŭ Vialiki Mudrec.
282. Mudraść vypłyvaje ź miedytacyi, bieź miedytacyi mudraść zanikaje. Niachaj čałaviek - viedajučy ab hetych dźviuch ściežkach, raźvićcia i zaniapadu - kiruje saboj tak, kab jaho mudraść mahła ŭzrastać.
283. Zrubi les [žadańniaŭ], a nie adno dreva. Ź lesu [žadańniaŭ] vypłyvaje strach. Vykarčavaŭšy les i jaho ašaloŭku [prahnieńniaŭ], o mnichi, budźcie volnyja ad pačućciaŭ.*
284. Tak doŭha jak mužčyna prahnie žančynu, jakoje b ni było to subtelnaje, jaho rozum pryviazany, niby smokčučaje ciala da svajoj matki.
285. Adrež svaje pačućci, jak niechta vyryvajučy ŭłasnymi rukami asieńni łotas. Kultyvuj tolki ściežku, jakaja viadzie da spakoju, da Nibany, jakuju ŭkazaŭ Pačcivy.
286. "Tut budu žyć u paru daždžoŭ, a tam uzimku i ŭletku" - tak razvažaje durań. Nie ŭśviedamlaje niebiaśpieki [nadychodu śmierci].
287. Tak jak mahutnaja pavodka zmyvaje śpiačuju viosku, tak śmierć chapaje i zabiraje čałavieka, jakoha rozum čaplajecca pačućcia zadavalnieńnia sa svajho patomstva j skaciny.
288. Pa kim udaraje śmierć, taho nie abaroniać blizkija. Nichto nia moža ŭratavać - ani syny, ani baćka, ani kroŭnyja.
289. Zrazumieŭšy toje, niachaj čałaviek, jaki jość mudry, strymany i maralny, śpiašajecca vybrukavać sabie ściežku, što viadzie da Nibany.
Raździeł 21: Prytomnaść
290. Kali praz vyračeńnie mieńšaha ščaścia možna dasiahnuć bolšaha ščaścia, niachaj mudry čałaviek vyrakajecca spravaŭ mieńšych, a maje razumieńnie taho, što bolšaje.
291. Chto šukaje ŭłasnaha ščaścia, pravodziačy bol na inšych, nikoli nia vyzvalicca ad nianaviści, zapłutany ŭ viazy.
292. U ludziej, jakija pahardlivyja i niadbałyja, jakija nia čyniać taho, što pavinna być zroblena, a čyniać toje, čaho nie pavinny - niedaskanałaści buduć tolki ŭzrastać.
293. U ludziej, jakija zaŭsiody vysilna praktykujuć prytomnaść cieła i rozumu, jakija nie padlahajuć tamu, što nie pavinna być zroblena, a vytryvała čyniać toje, što pavinna być zroblena, uvažnyja i jasna spaścihajučyja - skazy źnikajuć.
294. Zabiŭšy matku (prahnieńnie), baćku (snabizm i marnaść eha), dvuch uzbrojenych karaloŭ (vieru ŭ viečnaść i nihilizm) i zrujnavaŭšy cełuju krainu (vorhany ŭsprymańniaŭ i pradmiety ŭsprymańniaŭ) razam z vartaŭnikom jaje skarbu (pryviazańniem i žadańniem), śviaty čałaviek kročyć napierad biaz žalu.
295. Zabiŭšy baćku, matku, dvuch braminskich karaloŭ (dva skrajnych pohlady) i jak piatuju, tyhru (piać razumovych pieraškodaŭ), śviaty čałaviek kročyć napierad biaz žalu.
296. Tyja z vučniaŭ Hatamy, jakija ŭdzień i ŭnačy bieśpierastanku pamiatajuć ab Budzie, zaŭsiody budziacca ščaśliva.
297. Tyja z vučniaŭ Hatamy, jakija ŭdzień i ŭnačy bieśpierastanku pamiatajuć ab Dchamie, zaŭsiody budziacca ščaśliva.
298. Tyja z vučniaŭ Hatamy, jakija ŭdzień i ŭnačy bieśpierastanku pamiatajuć ab Sańzie, zaŭsiody budziacca ščaśliva.
299. Tyja z vučniaŭ Hatamy, jakija ŭdzień i ŭnačy bieśpierastanku praktykujuć prytomnaść cieła i rozumu, zaŭsiody budziacca ščaśliva.
300. Tyja z vučniaŭ Hatamy, jakija ŭdzień i ŭnačy bieśpierastanku raskašoŭvajucca nievyklikańniem kryŭdy nivodnaj istocie, zaŭsiody budziacca ščaśliva.
301. Tyja z vučniaŭ Hatamy, jakija ŭdzień i ŭnačy bieśpierastanku raskašoŭvajucca praktykavańniem miedytacyi, zaŭsiody budziacca ščaśliva.
302. Ciažka žyć jak mnich, ciažka raskašoŭvacca mniskim žyćciom. Adnak siamiejnaje žyćcio taksama ciažkaje i poŭnaje pieražyvańniaŭ. Ciarpieńnie biarecca z suviaziaŭ ź niaroŭnymi sabie, ciarpieńnie biarecca z vandravańnia siarod sansary. Tamu nia budź niekim błukajučym biaz mety, nia śleduj za ciarpieńniem.
303. Chto poŭny viery i cnotaŭ, maje dobraje imia i bahaćci - usiudy šanavany, da jakoj by krainy nia vyrušyŭ.
304. Ludzi dobryja jaśniejuć z daloka, niby vierchaviny Himałajaŭ. A ludzi złyja niabačnyja, niby streły vystralenyja z łuku ŭnačy.
305. Chto samotna siadaje, samotna śpić i samotna chodzić, chto vysiłkoŭvajecca i samotna pieramahaje samoha siabie, toj raskašoŭvajecca samotnaściu lesu.
Raździeł 22: Kraina rospačy (nižejšy ŭzrovień)
306. Chłus idzie da krainy rospačy; taksama toj, chto ŭčyniŭšy [kiepska], havoryć: "Nie zrabiŭ taho". Ludzi, jakija dapuskajucca podłych učynkaŭ, adychodziačy z hetaha śvietu, daznajuć takoha samaha losu ŭ inšym śviecie.
307. Jość mnoha złych ludziej i mnoha pazbaŭlenych samakantrolu asobaŭ nosiačych žoŭtyja šaty. Tyja lichija ludzi z pryčyny svaich złych čynaŭ adrodziacca ŭ krainie rospačy.
308. Lepiej było b prahłynuć raspalonuju da čyrvani kulu žaleza, palačuju niby ahoń, čym budučy niemaralnym i nieapanavanym, jak mnich spažyvać ježu afiaravanuju ludźmi.
309. Čatyry niaščaści spadajuć na nierazvažnaha mužčynu, jaki žyvie z čužoj žonkaj: pravina, niespakojny son, niasłava i [adradžeńnie] ŭ krainie rospačy.
310. Takoha mužčynu čakaje niasłava i nieščaślivaje adradžeńnie ŭ budučym. Haračkavaj jość raskoša niespakojnaha mužčyny i žančyny, a karol nakładaje ciažkija kary za błud. Tamu niachaj mužčyna nie žyvie z čužoj žonkaj.
311. Tak jak trava kusaje, kali jaje kiepska chapić, razrazaje dałoń, tak taksama mniskaje žyćcio, kali jaho kiepska vieści, viadzie da krainy rospačy.
312. Niaŭvažnaje składańnie afiaraŭ, nieŭłaścivy cyrymanijał, žyćcio ŭ sumnieŭnym celibacie - nivodny z hetych čynaŭ nie vydaje dobrych pładoŭ.
313. Kali jość niešta da zrabieńnia, naležyć toje zrabić z zapałam i enerhijaj. Niadbałaje mniskaje žyćcio adno tolki macniej uznosić pył žadańniaŭ.
314. Lepiej nie dapuskacca złych čynaŭ, pakolki potym mučajuć jany čałavieka. Lepiej vykonvać dobryja čyny, bo paźniej ab ich nie škadujecca.
315. Ścieražy siabie dobra byccam pahraničnaje miesta, i sa zvonku, i z unutry. Nie zaniadbuj mahčymaściu [duchoŭnaha raźvićcia]. Tyja, jakija prapuskajuć takija mahčymaści, adčajvajucca, kali jość skazanyja na krainu rospačy.
316. Tyja, jakija saromiacca taho, čaho nie pavinny saromicca, a nie saromiacca taho, što pavinna ich saromić - majuć nieŭłaścivyja pohlady i traplajuć da krainy rospačy.
317. Tyja, jakija bačać nahodu dla strachu tam, dzie niama čaho bajacca, a nia bačać nahody dla strachu ŭ tym, čaho naležyć aścierahacca - majuć nieŭłaścivyja pohlady i traplajuć da krainy rospačy.
318. Tyja, jakija vyabražajuć sabie zło tam, dzie niama nivodnaha, a nia bačać zła tam, dzie jano jość - majuć nieŭłaścivyja pohlady i traplajuć da krainy rospačy.
319. Tyja, jakija razhladajuć zło jak zło, a dabro jak dabro - majuć ułaścivyja pohlady i traplajuć da krainy zachapleńnia.
Raździeł 23: Słon
320. Niby słon, jaki ŭ bitvie znosić streły vypuskanyja z łukaŭ z usich bakoŭ, tak ja budu znosić źniavahi. Sapraŭdy mnohim ludziam brakuje maralnaści.
321. Vydresiravanaha słana možna ŭvieści ŭ asiarodak tłumu ludziej, a abłaščanaha słana siadłaje navat karol. Padobna najlepšym ź ludziej źjaŭlajecca niechta, chto paskromiŭ svoj tempieramient i znosić źniavahi.
322. Pačesnymi jość dobra vytreniravanyja muły, poŭnaj kryvi koni Sindchu j šlachietnyja słany ź vialikimi biŭniami. Adnak jašče lepšym jość taki čałaviek, jaki apanavaŭ samoha siabie.
323. Nie na vierchavych žyviołach možna dabracca da Nieprachodnaj Krainy (Nibbany), niechta samaapanavany dabirajecca tudy praz ułasny pryručany i dobra nakiravany rozum.
Spampavać całkam
